Rianne Holm - de Jonge en Nick Peursum zijn onze therapeuten
Hyperventilatie
Onze ademhaling past zich aan aan de lichamelijke activiteit van het moment. Zijn we in rust dan is de ademhaling rustig, hoe meer lichamelijke activiteit hoe sneller/dieper de ademhaling. Dit noemen we een functionele ademhaling. Bij bijvoorbeeld hardlopen of andere lichamelijke inspanning ga je vlugger ademhalen, wat nodig is omdat er meer zuurstof verbruikt wordt en meer afvalproduct (koolzuurgas) geproduceerd wordt. Als je erg hard loopt sta je zelfs, nadat je gestopt bent, nog even na te hijgen omdat je niet genoeg zuurstof in je lichaam hebt en er bovendien ook nog teveel koolzuurgas in je lichaam zit. Doorgaans is de rustige ademhaling weer vrij snel bereikt.
Een disfunctionele ademhaling is een manier van ademen die niet past bij wat je lichamelijk op dat moment aan het doen bent.
Stress of een stressvolle situatie heeft door o.a. de opbouw van spierspanning hetzelfde effect op de ademhaling als lichamelijke inspanning. In een stressvolle situatie heeft de mens de neiging om de rompspieren en met name de buikspieren aan te spannen. Dit werkt een disfunctionele ademhaling in de hand.
Wanneer je in rust een te diepe en/of vlugge ademhaling hebt stijgt de hoeveelheid zuurstof in je bloed en daalt het koolzuurgehalte. Dit kan geen kwaad, maar leidt wel tot een aantal als zeer onprettig ervaren verschijnselen, bijvoorbeeld:
- een benauwd gevoel
- kortademigheid
- prop in de keel
- droge mond
- strak gevoel rond de mond
- handen en voeten voelen aan alsof ze opgeblazen zijn en prikkelen
- krampen in de handen
- duizeligheid met een licht gevoel in het hoofd
- slecht zien, het idee dat alles er anders uitziet, waas voor je ogen
- gevoel van onwerkelijkheid
- anders dan normaal klinkende geluiden
- klam gevoel
- het idee te gaan flauwvallen
- een slap gevoel in je knieën met het idee de grip te verliezen
Als een disfunctionele ademhaling gepaard gaat met angst en/ of paniek kan dit overgaan in hyperventilatie.
Wat kunt u er zelf aan doen?
Er bestaan geen medicijnen tegen een disfunctionele ademhaling. Het is zeer belangrijk niet in paniek te raken, ook al lijken de verschijnselen ernstig. Het is nodig dat u zich realiseert dat de klachten ontstaan door spanning, dus probeer de oorzaak van de spanning weg te nemen. Er zijn enkele dingen die u kunt doen om een aanval te beëindigen:
- u kunt zich lichamelijk gaan inspannen, waardoor uw snelle ademhaling "functioneel" wordt.
- houdt uw handen over uw neus en mond (goed afsluiten) en adem rustig door. Doe dit een paar minuten en uw klachten verdwijnen.
Fysiotherapie en hyperventilatie
De fysiotherapeut kan u, door middel van oefeningen, leren uw lichaam te ontspannen. Lichamelijke ontspanning heeft tot gevolg dat de ademhaling vanzelf weer rustig wordt. Ook kunt u door middel van ademhalingsoefeningen de controle verkrijgen over uw ademhaling. Op deze manier kan, ondanks dat er niets aan de oorzaak van de hyperventilatie (de geestelijke spanning) wordt gedaan, de vicieuze cirkel doorbroken worden en verdwijnen de klachten.